《月蚀诗》

xīn tiān zǐ jí wèi wǔ nián, suì cì gēng yín, dǒu bǐng chā zi, lǜ diào huáng zhōng.新天子即位五年，岁次庚寅，斗柄插子，律调黄钟。sēn sēn wàn mù yè jiāng lì, hán qì bì xì wán wú fēng.森森万木夜僵立，寒气赑屃顽无风。làn yín pán cóng hǎi dǐ chū,烂银盘从海底出，chū lái zhào wǒ cǎo wū dōng.出来照我草屋东。tiān sè gàn huá níng bù liú, bīng guāng jiāo guàn hán tóng lóng.天色绀滑凝不流，冰光交贯寒曈曨。chū yí bái lián huā, fú chū lóng wáng gōng.初疑白莲花，浮出龙王宫。bā yuè shí wǔ yè, bǐ bìng bù kě shuāng.八月十五夜，比并不可双。cǐ shí guài shì fā, yǒu wù tūn shí lái.此时怪事发，有物吞食来。lún rú zhuàng shì fǔ zhuó huài,轮如壮士斧斫坏，guì sì xuě shān fēng lā cuī.桂似雪山风拉摧。bǎi liàn jìng, zhào jiàn dǎn, píng dì mái hán huī.百炼镜，照见胆，平地埋寒灰。huǒ lóng zhū, fēi chū nǎo, què rù bàng há tāi.火龙珠，飞出脑，却入蚌蛤胎。cuī huán pò bì yǎn kàn jǐn,摧环破璧眼看尽，dàng tiān yī dā rú méi tái.当天一搭如煤炱。mó zōng miè jī xū yú jiān, biàn shì wàn gǔ bù kě kāi.磨踪灭迹须臾间，便似万古不可开。bù liào zhì shén wù, yǒu cǐ dà láng bèi.不料至神物，有此大狼狈。xīng rú sā shā chū, zhēng tóu shì guāng dà.星如撒沙出，争头事光大。nú bì zhù àn dēng, yǎn tǎn rú dài mào.奴婢炷暗灯，掩菼如玳瑁。jīn yè tǔ yàn zhǎng rú hóng,今夜吐焰长如虹，kǒng xì qiān dào shè hù wài.孔隙千道射户外。yù chuān zi, tì sì xià, zhōng tíng dú zì xíng.玉川子，涕泗下，中庭独自行。niàn cǐ rì yuè zhě, tài yīn tài yáng jīng.念此日月者，太阴太阳精。huáng tiān yào shí wù, rì yuè nǎi huà shēng.皇天要识物，日月乃化生。zǒu tiān jí jí láo sì tǐ, yǔ tiān zuò yǎn xíng guāng míng.走天汲汲劳四体，与天作眼行光明。cǐ yǎn bù zì bǎo,此眼不自保，tiān gōng háng dào hé yóu xíng.天公行道何由行。wú jiàn yīn yáng jiā yǒu shuō, wàng rì shí yuè yuè guāng miè,吾见阴阳家有说，望日蚀月月光灭，shuò yuè yǎn rì rì guāng quē.朔月掩日日光缺。liǎng yǎn bù xiāng gōng, cǐ shuō wú bù róng.两眼不相攻，此说吾不容。yòu kǒng zǐ shī lǎo zi yún, wǔ sè lìng rén mù máng.又孔子师老子云，五色令人目盲。wú kǒng tiān shì rén,吾恐天似人，hào sè jí sàng míng.好色即丧明。xìng qiě fēi chūn shí, wàn wù bù jiāo róng.幸且非春时，万物不娇荣。qīng shān pò wǎ sè,青山破瓦色，lǜ shuǐ bīng zhēng róng.绿水冰峥嵘。huā kū wú nǚ yàn, niǎo sǐ chén gē shēng.花枯无女艳，鸟死沉歌声。wán dōng hé suǒ hǎo,顽冬何所好，piān shǐ yī mù máng.偏使一目盲。chuán wén gǔ lǎo shuō, shí yuè há ma jīng.传闻古老说，蚀月虾蟆精。jìng yuán qiān lǐ rù rǔ fù,径圆千里入汝腹，rǔ cǐ chī hái ā shuí shēng.汝此痴骸阿谁生。kě cóng hǎi kū lái, biàn jiě yuán qīng míng.可从海窟来，便解缘青冥。kǒng shì kuàng jié jiān, yǎn sāi suǒ huà chéng.恐是眶睫间，掩塞所化成。huáng dì yǒu èr mù, dì shùn zhòng tóng míng.黄帝有二目，帝舜重瞳明。èr dì xuán sì mù, sì hǎi shēng guāng huī.二帝悬四目，四海生光辉。wú bù yù èr dì, huàng mǎng bù kě zhī.吾不遇二帝，滉漭不可知。hé gù tóng zǐ shàng, zuò shòu chóng zhì qī.何故瞳子上，坐受虫豸欺。zhǎng jiē bái tù dǎo líng yào,长嗟白兔捣灵药，qià sì yǒu yì fáng jiān fēi.恰似有意防奸非。yào chéng mǎn jiù bù zhōng dù, wěi rèn bái tù fū hé wéi.药成满臼不中度，委任白兔夫何为。yì xī yáo wèi tiān, shí rì shāo jiǔ zhōu.忆昔尧为天，十日烧九州。jīn shuò shuǐ yín liú, yù chǎo dān shā jiāo.金烁水银流，玉煼丹砂焦。liù hé hōng wèi yáo, yáo xīn zēng bǎi yōu.六合烘为窑，尧心增百忧。dì jiàn yáo xīn yōu,帝见尧心忧，bó rán fā nù jué hóng liú.勃然发怒决洪流。lì nǐ wò shā jiǔ rì yāo, tiān gāo rì zǒu wò bù jí,立拟沃杀九日妖，天高日走沃不及，dàn jiàn wàn guó chì zǐ bb shēng yú tóu.但见万国赤子bb々生鱼头。cǐ shí jiǔ yù dǎo jiǔ rì,此时九御导九日，zhēng chí jié fān huī chuáng liú.争持节幡麾幢旒。jià chē liù jiǔ wǔ shí sì tóu jiāo chī qiú,驾车六九五十四头蛟螭虬，chè diàn jiǔ huǒ zhōu. rǔ ruò shí kāi zōu bg lún, yù pèi zhí suǒ xiāng pá gōu,掣电九火輈.汝若蚀开齱bg轮，御辔执索相爬钩，tuī dàng hōng hōng rù rǔ hóu.推荡轰訇入汝喉。hóng lín yàn niǎo shāo kǒu kuài, líng liè dào cè shēng zhǎn zōu.红鳞焰鸟烧口快，翎鬣倒侧声醆邹。chēng cháng zhǔ dù léi guī rú shān qiū, zì kě bǎo sǐ gèng bù tōu.撑肠拄肚礧傀如山丘，自可饱死更不偷。bù dú tián jī kēng,不独填饥坑，yì jiě yáo xīn yōu.亦解尧心忧。hèn rǔ shí dāng shí, cáng tóu yè nǎo bù kěn shí.恨汝时当食，藏头擫脑不肯食。bù dàng shí,不当食，zhāng chún duō zī shí bù xiū.张唇哆觜食不休。shí tiān zhī yǎn yǎng nì mìng, ān dé shàng dì qǐng rǔ liú.食天之眼养逆命，安得上帝请汝刘。wū hū, rén yǎng hǔ, bèi hǔ niè.呜呼，人养虎，被虎啮。tiān mèi má, bèi má xiā.天媚蟆，被蟆瞎。nǎi zhī ēn fēi lèi,乃知恩非类，yī yī zì zuò niè.一一自作孽。wú jiàn huàn yǎn rén, bì suǒ liáng gōng jué.吾见患眼人，必索良工诀。xiǎng tiān bù yì rén,想天不异人，ài yǎn gù yīng yī.爱眼固应一。ān dé cháng é shì, lái xí biǎn què shù.安得常娥氏，来习扁鹊术。shǒu cāo chōng hóu gē,手操舂喉戈，qù cǐ jīng shàng wù.去此睛上物。qí chū yóu méng lóng, jì jiǔ rú mǒ qī.其初犹朦胧，既久如抹漆。dàn kǒng gōng yè chéng,但恐功业成，biàn cǐ bù tǔ chū.便此不吐出。yù chuān zi yòu tì sì xià, xīn dǎo zài bài é tà shā tǔ zhōng,玉川子又涕泗下，心祷再拜额榻砂土中，dì shàng jǐ shī chén tóng gào sù dì tiān huáng.地上虮虱臣仝告愬帝天皇。chén xīn yǒu tiě yī cùn, kě kū yāo má chī cháng.臣心有铁一寸，可刳妖蟆痴肠。shàng tiān bù wéi chén lì tī dèng, chén xuè ròu shēn, wú yóu fēi shàng tiān, yáng tiān guāng.上天不为臣立梯磴，臣血肉身，无由飞上天，扬天光。fēng cí fù yǔ xiǎo xīn fēng, bá pái chāng hé rù zǐ gōng.封词付与小心风，颰排阊阖入紫宫。mì ěr yù jǐ qián bāi chè,密迩玉几前擘坼，zòu shàng chén tóng wán yú xiōng.奏上臣仝顽愚胸。gǎn sǐ héng gàn tiān, dài tiān móu qí zhǎng.敢死横干天，代天谋其长。dōng fāng cāng lóng jiǎo,东方苍龙角，chā jǐ wěi bǎi fēng.插戟尾捭风。dāng xīn kāi míng táng.当心开明堂。tǒng lǐng sān bǎi liù shí lín chóng,统领三百六十鳞虫，zuò lǐ dōng fāng gōng.坐理东方宫。yuè shí bù jiù yuán, ān yòng dōng fāng lóng.月蚀不救援，安用东方龙。nán fāng huǒ niǎo chì pō xuè,南方火鸟赤泼血，xiàng cháng wěi duǎn fēi bá sǎ, tóu dài jǐng guān gāo kuí niè.项长尾短飞跋躠，头戴井冠高逵枿。yuè shí niǎo gōng shí sān dù,月蚀鸟宫十三度，niǎo wèi jū tíng zhǔ rén bù jué chá, tān xiàng hé rén jiā.鸟为居停主人不觉察，贪向何人家。xíng chì kǒu dú shé,行赤口毒舌，dú chóng tóu shàng chī què yuè, bù zhuó shā.毒虫头上吃却月，不啄杀。xū zhǎ guǐ yǎn míng gPoA, niǎo zuì bù kě xuě.虚眨鬼眼明gPoA，鸟罪不可雪。xī fāng jué hǔ lì yǐ yǐ, fǔ wèi yá, záo wèi chǐ.西方攫虎立踦踦，斧为牙，凿为齿。tōu xī shēng, shí fēng shǐ.偷牺牲，食封豕。dà má yī luán, gù dāng ruǎn měi.大蟆一脔，固当软美。jiàn shì bú jiàn, shì hé dào lǐ.见似不见，是何道理。zhǎo yá gēn tiān bù niàn tiān, tiān ruò zhǔn nǐ cuò zhǔn nǐ.爪牙根天不念天，天若准拟错准拟。běi fāng hán guī bèi shé fù,北方寒龟被蛇缚，cáng tóu rù ké rú rù yù.藏头入壳如入狱。shé jīn shù jǐn shù pò ké, hán guī xià biē yī zhǒng wèi.蛇筋束紧束破壳，寒龟夏鳖一种味。qiě dāng yǐ qí ròu chōng huò, sǐ ké méi xìn chù, wéi kān zhī chuáng jiǎo,且当以其肉充臛，死壳没信处，唯堪支床脚，bù kān zuān zhuó yǔ tiān bo.不堪钻灼与天卜。suì xīng zhǔ fú dé, guān jué fèng dǒng qín.岁星主福德，官爵奉董秦。rěn shǐ qián lóu shēng,忍使黔娄生，fù shī wú yī jīn.覆尸无衣巾。tiān shī yǎn bù diào, suì xīng hú qí rén.天失眼不吊，岁星胡其仁。yíng huò jué shuò wēng,荧惑矍铄翁，zhí fǎ dà bù zhōng.执法大不中。yuè míng wú zuì guò, bù jiū shí yuè chóng.月明无罪过，不纠蚀月虫。nián nián shí yuè cháo tài wēi.年年十月朝太微。zhī lú zhé fá hé zāi xiōng.支卢谪罚何灾凶。tǔ xīng yǔ tǔ xìng xiāng bèi, fǎn yǎng fú dé shēng huò hài.土星与土性相背，反养福德生祸害。dào rén tóu shàng sǐ pò bài, jīn yè yuè shí ān kě huì.到人头上死破败，今夜月蚀安可会。tài bái zhēn jiāng jūn,太白真将军，nù jī fēng máng shēng.怒激锋铓生。héng zhōu zhèn zhǎn lì dìng jìn, xiàng gǔ cuì shén chūn mán jīng.恒州阵斩郦定进，项骨脆甚春蔓菁。tiān wéi liǎng yǎn shī yī yǎn, jiāng jūn hé chǔ xíng tiān bīng.天唯两眼失一眼，将军何处行天兵。chén xīng rèn tíng wèi,辰星任廷尉，tiān lǜ zì zhǔ chí.天律自主持。rén mìng zài pén dǐ, gù yīng lè jiàn tiān máng shí.人命在盆底，固应乐见天盲时。tiān ruò bù kěn xìn,天若不肯信，shì huàn gāo yáo guǐ yī wèn.试唤皋陶鬼一问。yī rú jīn rì, sān tái wén chāng gōng, zuò shàng tiān jì gāng.一如今日，三台文昌宫，作上天纪纲。huán tiān èr shí bā xiù, lěi lěi shàng shū láng.环天二十八宿，磊磊尚书郎。zhěng dùn pái bān xíng, jiàn wò tā rén jiāng.整顿排班行，剑握他人将。yī sì tài yáng cè, yī sì tiān shì bàng.一四太阳侧，一四天市傍。cāo fǔ dài dà jiàng, liǎng shǒu bù pà shāng.操斧代大匠，两手不怕伤。hú shǐ yǐn mǎn fǎn shè rén, tiān láng ya zhuó míng huáng huáng.弧矢引满反射人，天狼呀啄明煌煌。chī niú yǔ ái nǚ,痴牛与騃女，bù kěn qín nóng sāng.不肯勤农桑。tú láo hán yín sī, dàn xī yáo xiāng wàng.徒劳含淫思，旦夕遥相望。chī yóu bǒ qí nòng xún shuò,蚩尤簸旗弄旬朔，shǐ chuí tiān gǔ míng dāng láng.始捶天鼓鸣珰琅。wǎng shǐ néng shé xíng, mào mù sēn sēn zhāng.枉矢能蛇行，眊目森森张。tiān gǒu xià shì dì,天狗下舐地，xuè liú hé pāng pāng.血流何滂滂。jué xiǎn wàn wàn dǎng, jià gòu hé kě dāng.谲险万万党，架构何可当。mī mù xìn chéng jiù,眯目衅成就，hài wǒ guāng míng wáng.害我光明王。qǐng liú běi dǒu yī xīng xiàng běi jí, zhǐ huī wàn guó xuán zhōng yāng.请留北斗一星相北极，指麾万国悬中央。cǐ wài jǐn sǎo chú, duī jī rú shān gāng, shú wǒ fù mǔ guāng.此外尽扫除，堆积如山冈，赎我父母光。dāng shí cháng xīng méi,当时常星没，yǔn yǔ rú bèng jiāng.殒雨如迸浆。shì tiān huì shì fā, chì hè zhū jiān qiáng.似天会事发，叱喝诛奸强。hé gù zhōng dào fèi,何故中道废，zì yí jīn rì yāng.自遗今日殃。shàn shàn yòu è è, guō gōng suǒ yǐ wáng.善善又恶恶，郭公所以亡。yuàn tiān shén shèng xīn,愿天神圣心，wú xìn tā rén zhōng.无信他人忠。yù chuān zi cí qì, fēng sè jǐn gé gé.玉川子词讫，风色紧格格。jìn yuè hēi àn biān,近月黑暗边，yǒu shì dòng jiàn jǐ.有似动剑戟。xū yú chī má jīng, liǎng wěn zì jué chè.须臾痴蟆精，两吻自决坼。chū lù bàn gè bì,初露半个璧，jiàn tǔ mǎn lún pò.渐吐满轮魄。zhòng xīng jǐn yuán shè, yī má dú zhū zhé.众星尽原赦，一蟆独诛磔。fù dù hū tuō luò,腹肚忽脱落，yī jiù guà qióng bì.依旧挂穹碧。guāng cǎi wèi sū lái, cǎn dàn yī piàn bái.光彩未苏来，惨澹一片白。nài hé wàn lǐ guāng,奈何万里光，shòu cǐ tūn tǔ è.受此吞吐厄。zài dé jiàn tiān yǎn, gǎn hé tiān dì lì.再得见天眼，感荷天地力。huò wèn yù chuān zi,或问玉川子，kǒng zǐ xiū chūn qiū.孔子修春秋。èr bǎi sì shí nián, yuè shí jǐn bù shōu.二百四十年，月蚀尽不收。jīn zi duō duō cí,今子咄咄词，pō hé kǒng yì bù.颇合孔意不。yù chuān zi xiào dá, huò qǐng tīng dòu liú.玉川子笑答，或请听逗留。kǒng zǐ fù mǔ lǔ,孔子父母鲁，huì lǔ bù huì zhōu.讳鲁不讳周。shū wài shū dà è, gù yuè shí bú jiàn shōu.书外书大恶，故月蚀不见收。yǔ mìng táng tiān,予命唐天，kǒu shí táng tǔ.口食唐土。táng lǐ guò sān, táng lè guò wǔ.唐礼过三，唐乐过五。xiǎo yóu bù shuō, dà bù kě shǔ.小犹不说，大不可数。zāi lì wú yǒu xiǎo dà yù, ān dé yǐn shuāi zhōu, yán hé qí kě fǒu.灾沴无有小大愈，安得引衰周，研核其可否。rì fēn zhòu,日分昼，yuè fèn yè, biàn hán shǔ.月分夜，辨寒暑。yī zhǔ xíng, èr zhǔ dé, zhèng nǎi jǔ.一主刑，二主德，政乃举。shú wéi rén miàn shàng,孰为人面上，yī mù piān kě qù.一目偏可去。yuàn tiān wán liǎng mù, zhào xià wàn fāng tǔ, wàn gǔ gèng bù gǔ,愿天完两目，照下万方土，万古更不瞽，wàn wàn gǔ, gèng bù gǔ, zhào wàn gǔ.万万古，更不瞽，照万古。